Len chọc (Needle felting) là một bộ môn nghệ thuật tạo hình bằng len bắt nguồn từ Mỹ từ những năm 1980 nhưng vẫn còn tương đối mới mẻ tại Việt Nam. Đây là một kỹ thuật tạo hình tương tự như điêu khắc hay nặn tượng, tuy nhiên thay vì sử dụng vật liệu là đá hay đất sét thì bạn sẽ sử dụng len. Vì sử dụng len làm nguyên liệu chính nên bộ môn này khá phù hợp để tạo hình động vật, đặc biệt khi tạo hình thú cưng. Rất nhiều nghệ nhân có thể làm ra những sản phẩm có độ chi tiết gần như giống 100% so với mẫu.
Nội dung chính
Nhập môn len chọc cần những gì?
Để bắt đầu với bộ môn len chọc thì cần những nguyên liệu gì. Hãy cùng Thunkunhandmade tìm hiểu nhé
Len
Trong môn len chọc thì nguyên liệu cần thiết nhất tất nhiên là len rồi. Len sử dụng trong needle felting thường là len cừu, do sợi len cừu có độ mềm và độ bám tốt, giúp dễ dàng tạo hình và kết cấu chặt chẽ khi đâm bằng kim. Một số loại len cừu phổ biến dùng trong needle felting bao gồm:
Len Merino: Mềm mại và mịn, thích hợp cho các chi tiết mịn màng và bề mặt mượt mà.
Len Corriedale: Cứng hơn len Merino, phù hợp cho các tác phẩm cần độ chắc chắn cao hơn.
Len Romney: Có độ cứng và độ bám tốt, thích hợp cho các tác phẩm lớn và cần độ bền cao.
Len Shetland: Độ bền cao và kết cấu tốt, thường được sử dụng cho các chi tiết cụ thể và nhỏ.
Ngoài len cừu, người ta còn có thể sử dụng len của các loài động vật khác như len alpaca, len llama, hoặc len mohair để tạo ra các hiệu ứng và kết cấu khác nhau.
Kim chọc len
Kim chọc len là loại kim đặc biệt được thiết kế riêng với các rãnh nhỏ ở đầu. Những rãnh này, được sắp xếp theo một hướng, đóng vai trò quan trọng trong việc chọc len. Khi kim được đâm vào len liên tục, các rãnh kéo len vào nhưng ngăn không cho len trượt ra ngoài. Hành động này làm rối các sợi len và làm cho các vảy kết dính lại với nhau, tạo ra những hình dáng như chúng ta mong muốn. Bạn có thể hiểu nôm na kim chọc len tương tự như chiếc dùi trong môn điêu khắc vậy.
Có nhiều loại kim với kích thước rãnh từ to tới nhỏ phục vụ từng công đoạn khác nhau trong bộ môn len chọc. Sử dụng kim với kích thước rãnh to để tạo base sẽ giúp tiết kiệm thời gian và công sức. Khi đi vào những chi tiết nhỏ thì chúng ta cần sử dụng kim với kích thước nhỏ để vết đâm được mịn và thẩm mỹ hơn.
Đệm kê
Một chiếc đệm hoặc tấm đệm nguyên liệu cần thiết trong bộ môn len chọc. Chúng ta cần một bề mặt để làm việc, cho phép kim chọc len xuyên qua len mà không chạm vào bàn hoặc đâm vào tay của bạn. Đệm hấp thụ tác động của kim, làm cho quá trình chọc len được mượt mà và an toàn hơn.
Găng tay đeo ngón
Nếu bạn là người mới nhập môn len chọc hãy cố gắng sắm cho mình một bộ găng tay đeo ngón. Món đồ này sẽ giúp hạn chế việc kim đâm vào tay. Thực sự thì chẳng ai muốn bị kim đâm cả đúng không nào.
Dây thép, mắt thú, mũi nhựa
Đối với những mẫu len chọc khó, điển hình là tạo hình động vật hay thú cưng (chó, mèo…) bạn sẽ cần thêm dây thép để làm khung xương, mắt, mũi thú để tác phẩm thêm phần sinh động. Những thứ này có thể mua được tại những shop bán đồ thủ công khá rẻ
Bắt đầu chọc len
Để bắt đầu với bộ môn len chọc, hãy bắt đầu bằng những hình khối cơ bản như hình tròn hay hình trụ…Hãy kiên nhẫn và chọc thật nhiều, dần dần sẽ tạo được hình dạng mà bạn mong muốn. Đây là bộ môn đòi hỏi sự kiên trì và tỉ mỉ. Ngoài ra cần sự tập trung cao độ nếu bạn không muốn kim đâm vào tay.